José María Gulías Picón
Caladiño

José María Gulías Picón, máis coñecido como Caladiño, é un destacado músico que deixou unha pegada imborrable no concello de Forcarei, máis concretamente en Soutelo de Montes. Nado o 20 de xullo de 1930 en Soutelo de Montes, medrou rodeado de música e descubriu a súa paixón por ela desde moi novo.

Fillo de José María Gulias Otero e Purificación Picón Vispo, Caladiño creceu nunha familia cunha sólida tradición musical. Irmán de Carmen, xa falecida, e Isolina, José María Gulías Picón, pese a tocar algo o acordeón, desenvolveu as súas habilidades musicais e converteuse nun consumado intérprete de instrumentos de percusión. 

Aínda que a música sempre foi a súa paixón principal, Caladiño tamén exerceu outras profesións ao longo da súa vida. Comezou como zapateiro, perfeccionando o oficio e deixando a súa marca nos zapatos que fabricaba. Ademais, traballou como guarda xurado de caza e pesca ou coma Carteiro enlace rural. Nunha anécdota curiosa, mentres estaba aprendendo o oficio de zapateiro, sempre estaba moi calado e tranquilo, o que fixo que a xente comezase a chamalo Caladiño. Este alcume quedou para sempre e acompaña a José María Gulías Picón ao longo da súa traxectoria musical.

Aprendeu a tocar o bombo da man dos propios irmáns Cachafeiro, Avelino e o seu irmán Victor Castor Cachafeiro Bugallo, membros do cuarteto de gaitas Os Gaiteiros de Soutelo.

O primeiro instrumento foi o bombo. Formou un cuarteto de gaitas xunto cos irmáns Cachafeiro e José Fírvida Cachafeiro, Maduro. Avelino, o gaitero orixinal do grupo, retirouse da música, o que levou a Maduro a asumir o papel de gaitero e a Caladiño a tomar o tambor. 

Despois de algúns anos, Maduro emigrou a Venezuela, o que marcou un cambio na carreira musical de Caladiño. No Changüí, contratáronse outros acordeonistas para os bailes, o que lle brindou a Caladiño a oportunidade de colaborar con diferentes músicos, como Randeiro e Millara do Carballiño. Ademais, Caladiño tamén tivo a oportunidade de tocar xunto a Jaime Salvador Barreiro Ouro, un recoñecido acordeonista de Forcarei. Unha fotografía deste dúo musical tamén se conserva ata o día de hoxe.

A pesar das súas ocupacións profesionais, a música sempre foi a súa verdadeira vocación e a súa paixón inquebrantable. A súa destreza con instrumentos de percusión, como o bombo, o tambor e a batería, combinada co seu talento musical, fixo que Caladiño deixase unha pegada duradeira na música da contorna.

Hoxe en día Caladiño xa non segue activo no mundo da música. Aínda se conserva un dos seus instrumentos, o que é un testemuño tangible do seu legado musical e da súa paixón pola música.

A súa traxectoria musical reflicte a importancia da tradición e do amor pola música na cultura galega. Actualmente, Caladiño reside en Arteixo, na provincia da Coruña. 

A súa historia é un exemplo do poder da paixón e a dedición na vida dun músico, que aínda hoxe é recordado polo seu nome peculiar que se orixinou no seu taller de zapateiro.

José Gulías Picón "Caladiño" diante da estatua aos gaiteiros de Soutelo - Festa do gaiteiro de Soutelo

José Fírvida "Maduro" co acordeón xunto a José María Gulías Picón "Caladiño" á batería.

José Fírvida "Maduro"  e José María Gulías Picón "Caladiño", os dous co acordeón.

Romaría na Madalena nos anos cincuenta (Jesús Campos toca a gaita, acompañado por Caladiño)
Revista Cotaredo nºVIII - 2005

Na Changüí, actuando Avelino, Antonio Fernández, Jesús Campos e o Caladiño no ano 1960.
Revista Metacios nºII - 2013

Jaime ao acordeón e José María Gulías Picón (Caladiño) á batería rodeados de mozas e mozos.

Artigos relacionados