Francisco Félix Cachafeiro Fernández
Paco do Cachafeiro

Francisco Félix Cachafeiro Fernández, coñecido afectuosamente como Paco do Cachafeiro, viu a luz o 1 de maio de 1937 no lugar de Cachafeiro, en Forcarei, aínda que agora reside en Rozados. A súa vida estivo marcada pola súa destreza como batería e acordeonista, e a pesar dos anos, conserva vivas lembranzas da súa mocidade, aínda que a súa mente soe vagar con nostalxia cara aos "anos mozos".

No ano 1972, uniu a súa vida á de Teresa López Villar, e xuntos formaron unha familia con tres fillos: Francisco, Isabel e Juan. A música converteuse nun lazo familiar, xa que os dous últimos fillos nomeados compartiron escenario co seu pai.

O camiño musical de Paco comezou de maneira inusual, impulsado pola necesidade no negocio familiar. O seu pai, Daniel Cachafeiro Rey, oriundo de Millerada, dirixía un salón de baile en Cachafeiro. Para aforrar custos e prescindir de músicos externos, buscou un músico da familia, e así foi como se mergullou no mundo da música.

A incursión na batería comezou dun xeito inusual grazas a Ramallo, un garda municipal de Pontevedra oriundo de Campañó. Ramallo era un acordeonista asiduo do salón do pai, viaxando regularmente en autobús que facía a ruta a Lugo. Cando chegaba para tocar, xeralmente pola tarde, xa estaba pola zona un tempo antes do inicio do baile. En ocasións, Ramallo traía consigo un batería desde Pontevedra, especialmente cando se celebraban bailes con moita afluencia de xente. Nos eventos máis modestos, era o propio Ramallo o que asumía a interpretación co acordeón.

Un día, estando Ramallo co acordeón e o batería preparando a actuación, Ramallo conversou con el e propúxolle que observase coidadosamente a destreza do batería. O garda municipal comprometeuse a darlle a oportunidade de tocar unha peza para evaluar as súas habilidades. Nese momento, Paco tiña arredor de 9 anos e dedicouse a observar atentamente o desempeño do batería. Posteriormente, concedéronlle a oportunidade de tocar, acompañando a Ramallo e a Meira, un saxofonista tamén oriundo de Pontevedra que estaba presente nese día.

O batería quedou impresionado co talento do mozo e trasladou a súa admiración ao pai de Paco, sinalando que sería unha lástima que non desenvolvese as súas habilidades musicais. Ademais, destacou que permitir que tocase tamén suporía un aforro económico, xa que evitarían pagar a un músico externo. Aínda que nos bailes de maior envergadura non resultaría tan vantaxoso economicamente para o pai, nos eventos máis pequenos permitiría reducir os gastos salariais dun músico externo. Foi así como Paco comezou a súa traxectoria no mundo da música, tocando incluso en colaboración co acordeonista Millara.

Ademais dos seus encontros con Ramallo, Paco recibiu leccións de música do músico cerdedense Francisco Cerdeira Gil. Estudou en Vilatuxe baixo a tutela dun director de banda e tamén co párroco Don Secundino, natural de Lourido. 

Nas clases de música co cura, o irmán de Paco tamén o acompañaba, pero segundo os seus comentarios, el era máis lento ao aprender a ler música. Paco tiña tal dominio das leccións que, tras repetilas varias veces, xa as tiña memorizadas. Nun día, mentres impartía unha lección, Don Secundino decatouse de que o rapaz non estaba a mirar a partitura e enfadouse con el. Noutra anécdota, o párroco levounos á tribuna para que puideran contemplar o órgano. Nese momento, Don Secundino, coa súa hábil destreza musical, deleitou a Paco e ao seu irmán interpretando unha xota e unha muiñeira. 

O acordeón foi a súa elección de instrumento, e a súa destreza con este arte consolidouse en Pontevedra, da man de Esteban. Aínda que os seus comezos foron modestos, axiña o atopamos a tocar case a diario no salón de baile de Cachafeiro. A destreza de Paco non se limitaba ao acordeón; tamén coordinaba o bombo e o charles cos pés. Chegou un momento na súa vida musical que tocaba practicamente a diario, o que lle impedía seguir recibindo leccións formais de música. Ante esta situación, comezou a montar o seu repertorio de maneira autodidacta, inspirándose nas pezas populares daquela época que escoitaba pola radio. Co seu acordeón, creaba as súas propias versións destas composicións, fusionando a súa creatividade coas melodías que o envolvían. O seu repertorio chegou a alcanzar unha impresionante cifra de aproximadamente 300 pezas, como el mesmo comentou nunha das súas entrevistas. Entre as composicións que formaban parte dese extenso catálogo, recorda con especial emoción o pasodoble "Ópera flaménca". Este pasodoble destacaba pola súa complexidade e non todos os acordeonistas eran capaces de interpretalo con éxito. 

Á medida que a súa reputación crecía, expandiu as súas actuacións a localidades como Castrelo, Seoane, Laro e Filloi. Colaborou con músicos locais, como Juan Bautista Alberte Fírvida, Tista ou José María Gulías Picón, Caladiño, quenes o acompañaban na batería.

A Orquestina Penalti foi o seguinte paso na súa carreira, adaptándose ás necesidades de cada evento. Máis tarde, fundou o grupo Los Soniks, consolidándose como un referente musical na escena local durante moitos anos.

Nos seus últimos anos, formou parte do estimado grupo Os diplomáticos do acordeón.