Novas
Pola recuperación dos cabezudos de Cerdedo
03 de xuño de 2024
Os cabezudos de Cerdedo teñen unha importancia histórica e cultural que merece ser recuperada. A través das investigacións atopei información valiosa sobre estes elementos festivos, incluíndo fotografías históricas que nos axudan a entender mellor o seu papel nas celebracións locais.
Recuperar os cabezudos de Cerdedo non é simplemente unha cuestión de restauración física, senón de preservar e revitalizar unha parte esencial da nosa historia e cultura. Estes cabezudos, que formaban parte das festas do Ecce Homo de inverno, representaban un vínculo entre as xeracións pasadas e presentes, enchendo de vida as rúas do pobo con cor e alegría.
Os cabezudos en Galicia e España
Os cabezudos son figuras tradicionais presentes en moitas celebracións en Galicia e en toda España. En Galicia, adoitan acompañar a procesións, festas patronais e eventos culturais, traendo alegría e entretemento tanto a nenos como a adultos. Estes personaxes xigantes e con cabezas desproporcionadas son símbolos da cultura popular, representando figuras históricas, personaxes de contos e lendas, ou simplemente figuras humorísticas.
En España, a tradición dos cabezudos está amplamente extendida, con variantes en moitas rexións. As figuras de cabezudos son unha parte esencial das festas maiores en cidades como Zaragoza, Pamplona e Bilbao, entre outras. En moitas ocasións, estas figuras forman parte das comparsas de xigantes e cabezudos que desfilan polas rúas, acompañadas de música e danzas, creando un ambiente festivo e animado.
El Ingenio de Barcelona: historia e relevancia
El Ingenio foi unha tenda histórica situada en Barcelona, coñecida pola súa longa tradición na fabricación de cabezudos, xigantes, xoguetes e outros elementos festivos. Fundada en 1838 por Benet Escaler, a tenda converteuse nun punto de referencia para a creación de figuras artesanais que decoraban e animaban as celebracións en toda España. O obradoiro de El Ingenio destacou pola súa habilidade na elaboración de figuras de cartón pedra, materiais lixeiros pero resistentes, ideais para as festas populares.
Durante os seus anos de funcionamento, El Ingenio vendeu moitos cabezudos e xigantes a moitas vilas e cidades, incluíndo Cerdedo. A precisión e o detalle no deseño das figuras eran unha marca distintiva da tenda, facendo que os seus produtos fosen altamente valorados. Aínda que El Ingenio pechou as súas portas hai uns anos, o seu legado perdura a través das súas creacións que seguen sendo apreciadas e conservadas en diversos puntos de España.
Recuperar estas figuras
A recuperación destes cabezudos é crucial non só para preservar un aspecto importante da nosa historia, senón tamén para revitalizar unha tradición que pode unir á comunidade. As figuras de cabezudos teñen un apartado propio dentro do arquivo virtual de músicas da Terra de Montes, onde se documenta a súa relevancia e historia. Esta iniciativa permitirá que as futuras xeracións coñezan e valoren esta parte da súa herdanza cultural.
Estou traballando activamente nesta recuperación, e con cada paso que damos, achegámonos máis a revivir esta parte tan querida da nosa historia. Invito a todos a explorar máis sobre esta tradición no arquivo virtual de músicas da Terra de Montes e a participar no proceso de recuperación destes cabezudos históricos.
Fotografía cedida por Jesús Pérez Fortes
Fotografía cedida por María Teresa Sanmartín